дард

[درد]

1. ҳисси нохушии ягон узв, ранҷ, озор, азият: дарди ҷонгудоз, дарди ҷонкоҳ, ба дард даромадан, ба дард тоқат кардан

2. беморӣ, касалӣ, мараз: дарди гулӯ, дарди дандон, дарди чашм; дард дигар, аҷал дигар (зарб.); дард гирифтан сар шудани дард (мас., таваллуд); дард кардан ба дард омадан (-и узве); дард кашидан азоб кашидан, гирифтори азият будан (дар натиҷаи беморие)

3. маҷ. азоби рӯҳӣ, алам, ғаму ғусса; фикру ёди аламноки касе ё чизе

4. мушкилот; дармондагӣ, эҳтиёҷ; дарди бахайр а) беморие, ки илоҷу дармон дорад, касали бехатар; б) ҳодиса ё ҳолати ногуворе, ки чора дорад, муқоб. дарди бедаво; дарди бедаво а) беморие, ки бо даво сиҳат намеёбад, касалии дармоннопазир; б) киноя аз ҳодисаи ноилоҷ, ҳолати ногуворе, ки аз он чораи халосӣ нест; дарди дил а) бемории дил; б) маҷ. ғаму ғусса, ҳасрат; дарди сар а) ҳисси озори сар аз ягон иллат ё таъсир, судоъ; б) киноя аз ташвиш, заҳмат; чиз ё ҳодисае, ки боиси ташвишу саргардонӣ мешавад; дарди ҳарина ниг. дарди бедаво; дарди бадро давои бад (зарб.) мукофоти амали бад бадӣ аст; бо бадон бояд рафтори бад кард; муқ. давои қурут – оби ҷӯш; дарди кампир – ғӯза (зарб.) ҳар касе мувофиқи ҳоли худ эҳтиёҷе дорад; дард кам, дарди сар кам (зарб.) дар мавриди халос шудан аз ягон кор ё чизи ташвишнок гуфта мешавад; дарди дарунӣ ғаму андӯҳи ботинӣ; дарди ишқ савдои ишқ; ғаму ташвиши ошиқӣ; ба дарди касе даво (дармон, марҳам) шудан ҳоҷати касеро баровардан, эҳтиёҷи касеро бартараф кардан; ба дарди касе хӯрдани чизе ба эҳтиёҷи касе даркор шудани чизе; дарди дил кардан ҳасрат кардан, ғаму ғуссаи худро изҳор кардан; дил холӣ кардан; рози дил гуфтан; дарди сар додан касеро касеро ташвиш додан, бесаранҷом кардан